Nieuws
Hier komt een subtitel
Op 26 september gingen Michelle Luxwolda en Rieks Hoekman in discussie over slaap met de duizenden bezoekers van de Europese Research Night in het Forum in Groningen. Bezoekers beantwoorden vragen zoals 'hoe lang duurt het voordat u in slaap valt met koude of warme voeten?', of 'doet u wel eens een dutje, en zo ja hoe laat?'. Aan de hand van verschillende vragen en feedback of discussies met Michelle en Rieks, verkregen de deelnemers op die manier kennis over het belang van een goede temperatuur, licht en donker, een regelmatig slaap-waakritme, de rol van melatonine bij slaap-waakregulatie en nog veel meer. De antwoorden op de posters leveren een mooi plaatje op van 'citizen science'. Het was een erg geslaagd event, georganiseerd door o.a. de Rijksuniversiteit Groningen, met een hele avond een continue stroom van bezoekers.
De Olympische spelen zijn voorbij en het was voor Nederland een ongekend succes. Enige jaren geleden filosofeerden we of je de effecten van de biologische klok zou kunnen meten in de prestaties van topsporters Daarop analyseerden we de resultaten van zwemmers in de halve finale en finale van 4 Olympische spelen en we zagen een verband tussen tijd van de dag en het resultaat. De beste tijden werden gezwommen rond een uur of vijf in de middag. In 40% van de gevallen was het verschil tussen de ochtend en de middag meer dan het verschil tussen het winnen van goud en zilver. Het NRC publiceerde daarom recentelijk een leuk stukje hierover.
Samen met Mijke en Kristine, twee studenten bewegingswetenschappen bij de universiteit Groningen, maakten we een podcast over slaap en de biologische klok. Hoe ziet je slaap eruit? Wat is eigenlijk normale slaap? Wil je meer weten over het verschil tussen ochtend- en avondtypes, wanneer je het beste kunt sporten en hoe een student slaapt? Dan luister je op Spotify naar de podcast in de serie Meebewegen.
Ter gelegenheid van het 410-jarig bestaan verspreidt de Rijksuniversiteit Groningen maar liefst 90.000 bierviltjes met prikkelende vragen van RUG-onderzoekers in de binnenstad. Eén daarvan is 'Bestaan ochtend- en avondmensen echt? En het antwoord gegeven door Marijke Gordijn, tevens directeur van Chrono@Work waartoe Sleep in Sync behoort, is: Ja, ochtend- en avondmensen bestaan echt; het is niet iets dat je jezelf alleen maar aanpraat. Eén van de oorzaken is een verschil in de werking van iemands biologische klok. Maar ook leefstijl heeft effect, dus het is mogelijk voor avondmensen om iets eerder op te staan en voor ochtendmensen iets later. Wil je meer weten, lees dat dan hier.
Het is zover! Op veler verzoek heeft Chrono@Work een nieuwe dienst opgezet voor particulieren, genaamd Sleep in Sync. Bij Sleep in Sync kunnen particulieren terecht die beter willen slapen en daar zelf mee aan de slag willen. We weten allemaal dat slaap belangrijk is, maar één op de vijf Nederlanders vindt niet dat ie goed slaapt. Dat betekent niet direct dat ze allemaal een slaapstoornis hebben. Maar gepersonaliseerde tips om beter te slapen op basis van gedegen onderzoek wat er aan de hand is en op wetenschappelijke kennis gebaseerd advies is geen overbodige luxe. Het is nu mogelijk, voor iedereen die beter wil slapen.
De Goedenachtapp is een tool van StAZ, de Stichting Arbeidsmarkt Ziekenhuizen. De apps staat bordenvol tips om nachtwerkers in de zorg goed door de nachtdiensten te helpen. In april publiceerde StAZ, samen met SoFoKleS, 4 filmpjes met experts, waaronder Marijke Gordijn van Chrono@Work. De filmpjes bestaan steeds uit rondetafelgesprekken met 4 experts. De vier onderwerpen zijn: slaap, voeding, individuele verschillen in chronotype, en roosteren. De filmpjes zijn te zien in de Goedenachtapp en op Youtube.
Of je een ochtend- of avondmens bent, is geen fabeltje. Het hangt namelijk af van je biologische klok. Iedereen heeft er een, maar hij is niet bij iedereen hetzelfde. Je biologische klok bepaalt wanneer je het beste kunt slapen, eten en zelfs presenteren. Vaste routines zijn goed voor je biologische klok. Marijke Gordijn werd uitgenodigd door Arie Boomsma om een podcast op te nemen over de Biologische klok. Ook te vinden op Spotify.
Tim Senders onderzocht met het team van Factcheckers en Chrono@Work of blauw licht van je telefoon je melatonine-aanmaak verstoort. Terloops testte Factcheckers ook nog even of je wel melatonine moet slikken om beter te slapen. Spoiler: doe dat laatste niet (lees onze blog hierover). In deze ene test bleek dat het licht van je telefoon niet voldoende is om je melatonine-aanmaak, en daarmee het signaal dat het bedtijd wordt, te verstoren. Licht van een laptop of tabletscherm wel. Kijk hier de aflevering terug.
In één van de langste nachten van het jaar, op 28 december werd Marijke geïnterviewd op radio NPO1 in de Nacht van de Wetenschap. Er werd slaap voor opgeofferd, iets dat ze niet snel doet. Maar het was voor het goede doel. Uitleggen waarom slaap belangrijk is. De vraag is moeten we wel live radio maken 's nachts? Dat betekent dat minstens 4 mensen hun slaap opofferen. Marijke denkt van niet. Maar goed, het interview leed er niet onder. Het was een goed gesprek over individuele verschillen in slaap, het belang van licht en donker, en hoe je het beste met nachtdienst om kan gaan.
Anneloes Opperhuizen en Marijke Gordijn, oprichter van Sleep in Sync en eigenaar van Chrono@Work, hebben samen een boek geschreven over de biologische klok. De biologische klok bepaalt daarmee wanneer het een goed of slecht moment is om te sporten, na te denken, te slapen, te eten en nog heel veel meer. Ook bepaalt hij wie een ochtendmens is, en wie een avondmens. In het boek De klok met duizend wijzers vertellen ze wat de biologische klok is, hoe hij werkt, waar hij in ons lichaam zit en wat hij doet. Maar ook waarom we ziek worden als we niet naar ‘m luisteren. Hoe kun je het beste naar ‘m luisteren en wat kun je doen als dat even niet zo goed lukt?
Nauwelijks kunnen slapen en geen grip krijgen op het normale dag- en nachtritme. Niet goed mee kunnen draaien met het leven om je heen. Dat is wat veel mensen met vergaande slaapproblemen meemaken. In de documentaire 'Tegen de Tijd' worden 4 mensen gevolgd die hiervoor hulp hebben gezocht bij een slaapcentrum. Zij volgden een behandeling bij onze ervaren somnoloog.
Marijke Gordijn, de oprichter van Sleep in Sync, is één van de avatars in het escaperoom spel 'In de Waan van De Wetenschap'. Dit spel een lespakket gemaakt door de RUG Scholierenacademie van de Rijksuniversiteit Groningen. Een prachtig vormgegeven onderwijstool om wetenschap in de klas te brengen met informatie over slaap.
Elk jaar als de zomer- of wintertijd in gaat worden wij door verschillende media benaderd met vragen over wat dit fenomeen betekent voor onze biologische klok. We kennen de switch al jaren, even dat uurtje voor- of achteruit. Maar zo makkelijk is dat niet voor iedereen. Geïnteresseerd in waarom wij het liever bij wintertijd houden? Kijk dan bij bijvoorbeeld Nu.nl waar Sleep in Sync oprichter Marijke Gordijn ons verhaal heeft mogen doen.